Introductietekst over het project / product
Op 19 mei 2024 werd in Dilsen-Stokkem de nieuwe fietsbrug aan Sparrendal geopend. De brug, 245 meter lang en 5 meter breed, ligt in het Nationaal Park Hoge Kempen en overspant de drukke N75 Boslaan. Na het studietraject in 2022 en de vergunningsaanvraag startten de werken in 2023. Tijdens het hele traject werd BIM ingezet om plannen te visualiseren, fouten te vermijden en de as-built-situatie OTL-conform op te leveren. Zo zijn alle nodige data beschikbaar voor efficiënt beheer en onderhoud.
Stadsbader Contractors maakte een 3D-model van de brug en omgeving, dat werd verwerkt tot een OTL-conforme as-built en geïntegreerd in de Digital Twin van de Vlaamse infrastructuur. Dankzij 4D-BIM kon de bouw gefaseerd en efficiënt verlopen. Het project geldt als één van de eerste Revit-modellen die via het DAVIE-portaal werden verwerkt, met attributen aangeleverd via zowel Revit als Excel.
Situering van het project
Het project is gelegen in het Nationaal Park Hoge Kempen ter hoogte van de Sparrendal in Dilsen-Stokkem. Door de aanleg van de fietsbrug wordt er een veilige, kwalitatieve verbinding gemaakt voor de actieve weggebruiker over de drukke expresweg N75 Boslaan.
De Boslaan (N75) is een gewestweg die Hasselt verbindt met Dilsen-Stokkem. Vanaf Genk gaat de weg over in bosrijk gebied en loopt hij langs het Nationaal Park Hoge Kempen. Door de ligging aan de rand van het Kempisch plateau zijn er zeer steile hellingen. De regio is dan ook geliefd bij wandelaars en fietsfanaten door de mooie en uitdagende wandel- en fietspaden.
Tussen de snelweg E314 en Dilsen-Stokkem doorsnijdt de Boslaan (N75), een waardevol bos- en natuurgebied. De rijweg vormt een verharde barrière en versnippert de omgeving voor fietsers, voetgangers én voor dieren. De Vlaamse overheid investeert daarom in een veilige oversteek voor mens en dier en in een sterkere verbinding tussen de natuurgebieden, met deze fietsbrug én daarnaast ook een ecoduct of natuurbrug.
Criterium 1: Integratie van BIM in het gehele project (4 punten)
In de voorbereiding van het project heeft de opdrachtgever een gedetailleerd 3D-model van de bestaande toestand laten maken. Een model van de bestaande toestand zorgt voor een accurate weergave van de huidige situatie van de omgeving, waardoor het ontwerp goed ingepast kon worden in de omgeving. Dit was vooral belangrijk om het esthetische aspect van de brug mee in rekening te brengen. Het model van de bestaande toestand heeft als bijkomend voordeel dat potentiële conflicten tussen bestaande structuren en het nieuwe ontwerp vroegtijdig konden worden geïdentificeerd en opgelost. Het ontwerp van de fietsbrug is vervolgens ook opgemaakt als een 3D-model. Ook de fasering van de bouw van de brug werd aan het model toegevoegd. Dit zogenaamde 4D-BIM-model voegt tijdschema’s toe aan de 3D-modellen, waardoor je als grootste voordeel hebt dat er een efficiënte fasering van de werken bepaald kan worden.
Het gebruik van BIM voor dit project focust daarnaast ook op het verkrijgen van een gestandaardiseerde as-built, bruikbaar voor het latere beheer en onderhoud van de infrastructuur. Iets wat voor AWV als bouwheer en infrastructuurbeheerder uitermate belangrijk is om op lange termijn de weginfrastructuur efficiënter en duurzamer te gaan beheren. Dit kan bekomen worden door een digitale tweeling te creëren van de reële infrastructuur en informatie te koppelen aan die digitale assets. Het as-built-model van deze brug kan dus ingepast worden in de bredere digitale kopie van onze weginfrastructuur.
Door het opleggen van een Level of Geometry (LOG) niveau 3, kan het as-built-model gebruikt worden om exacte hoeveelheden af te leiden en de finale vorderingsstaat te controleren. Daarnaast is het ook voor latere onderhoudsacties en inspecties interessant om over een 3D-model van de infrastructuur te beschikken. Door het OTL-conform werken komt er gestandaardiseerde data binnen die de centrale assetdatabank van de opdrachtgever (AWV) voedt. Hierbij worden op basis van het 3D-model ook de nodige punt-, lijn- en polygoongeometrieën afgeleid om de nieuwe infrastructuur te kunnen weergeven in het kaartgebaseerde asset informatie systeem van de opdrachtgever, waarbij de koppeling met het 3D-model steeds gewaarborgd blijft.
Criterium 2: Samenwerking en betrokkenheid van belanghebbenden (4 punten)
De realisatie van de fietsbrug over de N75 in Dilsen-Stokkem is een voorbeeld van hoe samenwerking en technologische innovatie elkaar versterken. Vanaf de start van het project werd BIM ingezet als centraal hulpmiddel om alle belanghebbenden – van zowel studiebureau en aannemer als kleine ondernemers – te betrekken. BIM heeft er ook voor gezorgd dat plannen snel en duidelijk gevisualiseerd kunnen worden, waardoor misverstanden beperkt bleven en de communicatie tussen alle betrokken partijen transparanter verliep.
Wat dit project bijzonder maakt is dat het niet enkel de grote technologische spelers baat had bij deze aanpak, maar ook kleinere ondernemingen en onderaannemers die minder vertrouwd zijn met BIM. Ook zij kregen toegang tot de nodige ondersteuning. Door de aangepaste hulpmiddelen, bewustmakingssessies en gerichte begeleiding konden ook zij volwaardig deelnemen aan het proces. Dit stimuleerde hun betrokkenheid en maakte het mogelijk om de kennis van de hele keten optimaal te benutten.
Door samenwerking centraal te stellen en technologie toegankelijk te maken voor iedereen, bewijst dit project dat innovatieve methoden niet enkel voorbehouden hoeven te zijn aan de meest technologische spelers. Het resultaat is een duurzame brug die niet alleen twee natuurgebieden verbindt, maar ook laat zien hoe digitale samenwerking een hele sector kan versterken.
Criterium 3: Innovatieve en herhaalbare aanpak (2 punten)
De bouw van de fietsbrug over de N75 in Dilsen-Stokkem onderscheidt zich door een innovatieve en herhaalbare aanpak van BIM. Vanaf de studiefase werd er bewust gekozen om BIM niet enkel als visualisatie-instrument te gebruiken, maar ook als structurerend raamwerk dat doorheen het hele proces werd toegepast. Hierdoor konden ontwerp, uitvoering en beheer naadloos op elkaar aansluiten.
Een belangrijk innovatief element was de inzet van een 4D-BIM-model, waarbij tijdsaspecten aan het 3D-model werden gekoppeld. Dit maakte het mogelijk de bouwfasering nauwkeurig te plannen en efficiëntere werkvolgordes te bepalen. Het gebruik van dit model verminderde risico’s en faalkosten en toonde hoe digitale simulaties de uitvoering aanzienlijk kunnen verbeteren.
Daarnaast werd het model OTL-conform opgeleverd, wat betekent dat het volledig aansluit bij de standaarden voor digitaal infrastructuurbeheer in Vlaanderen. Door het gebruik van de OTL als open Vlaamse datastandaard (OSLO) werden de assetinformatie gestructureerd en uniform verzameld en uitgewisseld over de verschillende fases van de levenscyclus van de infrastructuur en eveneens ook over de verschillende projectpartners heen. Deze werkwijze draagt bij aan de uitbouw van de Digital Twin en vormt een voorbeeld dat kan worden herhaald in andere infrastructuurprojecten.
Ook de manier van gegevensaanlevering was vernieuwend. Attributen werden deels rechtstreeks in Revit geïntegreerd en deels via een Excel-bestand toegevoegd. Deze hybride aanpak combineert de precisie van de model-data met de gebruiksvriendelijkheid van spreadsheet-beheer, waardoor ook partijen met minder ervaring in BIM konden bijdragen. Dit maakt de methode toegankelijker en breed toepasbaar.
Door BIM op deze gestructureerde en praktische manier in te zetten, bewijst het project dat innovatie hand in hand kan gaan met reproduceerbaarheid. De aanpak levert niet alleen voordelen op voor deze specifieke brug, maar schept ook een duidelijk kader dat inzetbaar is bij toekomstige infrastructuurwerken in Vlaanderen en daarbuiten.
