Bij de verbouwing van de halfopen woning uit 1870 werd zorgvuldig gewerkt aan een modern, functioneel ontwerp dat de oorspronkelijke charme van het pand respecteert en aan toekomstige noden voldoet. Het gebouw is uitgebreid en heringericht, waarbij op het gelijkvloers ons architectenkantoor en op de eerste verdieping een comfortabele woonruimte gecreëerd werd.
Een belangrijk aspect is nadruk op duurzaamheid. Er is bewust gekozen voor milieuvriendelijke materialen die de ecologische voetafdruk verkleinen, maar ook bijdragen aan een gezond binnenklimaat. Daarnaast worden er geavanceerde technieken ingezet om de energie-efficiëntie van het gebouw te optimaliseren. Denk hierbij aan isolatie van hoge kwaliteit, het gebruik van hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen, energiezuinige verwarmings- en ventilatiesystemen. De CO2-impact van het project werd waar mogelijk gereduceerd met in het achterhoofd steeds de balans tussen behoud en moderne duurzaamheid, waarbij verleden en toekomst op een innovatieve manier samenkomen. Ook bio-inclusief bouwen is gezien de ligging nabij Meerdaalwourd opgenomen.
Criterium 1: Bijdrage aan duurzaamheid (5 punten)
Door materialen opnieuw te gebruiken, kunnen we de hoeveelheid bouwafval en noodzaak voor het winnen van nieuwe grondstoffen verminderen. Dit voorkomt het proces van ontginning, productie, verpakking en transport, wat resulteert in aanzienlijke energiebesparing en een afname van CO2-uitstoot, evenals een besparing op grondstoffen
In het project wordt sterk ingezet op het hergebruik van materialen, zowel voor duurzaamheid als het behoud van de historische charme. Materialen zoals vloertegels, bakstenen, betonblokken en lateien, PVC-rioleringsbuizen, blauwe hardsteen en stalen profielen zijn zorgvuldig afgebroken, gereinigd en opnieuw gebruikt. Binnenschrijnwerk, waaronder oude deuren en een deel van de keuken, krijgt een herbestemming. De oude houten voordeur wordt gerestaureerd met Fineo-beglazing met baanbrekende vacuümtechnologie, terwijl het smeedwerk in oude glorie is hersteld. Daarnaast werd actief gezocht naar materialen die op andere werven vaak als afval eindigen. Ondanks hun geringe commerciële waarde, werden overschotten zoals wapeningsstaven, staalprofielen en isolatieplaten verzameld en hergebruikt. Zo werd de renovatie niet alleen ecologisch, maar ook economisch verantwoord gerealiseerd.
Originele gemetste gewelven werden gerestaureerd en bewust in het zicht gelaten, waardoor ze nu een prominent onderdeel vormen van het interieur. Dit samenspel van functionaliteit en esthetiek versterkt de sfeer van het gerenoveerde pand, waar moderne en historische elementen harmonieus samengaan.
Voor de nieuwe wanden op de verdieping werden kalkhennepblokken gebruikt. Met het Hempro-systeem van ISOHEMP werden kalkhennepblokken met een negatieve CO2impact, van -75kg CO2 per m3, hebben. Bovendien hebben kalkhennepblokken meerdere voordelen ten opzichte van traditionele bouwmaterialen. Kalkhennep is een natuurlijk product, 100% recycleerbaar, onbrandbaar met een uitzonderlijk goed vochtregulerend karakter. Kalkhennep heeft een lange thermische faseverschuiving waardoor warmte in de zomer lang buiten blijft en koude in de winter moeilijk kan binnendringen. De kalkhennepblok zorgt voor een aangenaam, ademend en gezond binnenklimaat met een hoog thermisch comfort waardoor minder behoefte is aan verwarming en koeling dewelke de energie-efficiëntie aanzienlijk verhoogt.
Criterium 2: Klimaatadaptatie (3 punten)
Om de energievraag van de woning te beperken werden er passieve ontwerpstrategieën gebruikt. De woning heeft veel natuurlijke lichtinval, een hoge thermische massa, wordt voorzien van groene daken en gevels en door de luifels op de zuidzijde, dewelke voor natuurlijke schaduw zorgen, in combinatie met de automatisch gestuurde lamellen wordt de energiebehoefte voor verwarming, koeling en verlichting sterk verminderd.
De sterk verlaagde energievraag van het project wordt opgevangen door hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen en een geothermische warmtepomp voor verwarming en passieve koeling. Deze technieken worden automatisch gestuurd door het Loxone-systeem waardoor de energie-efficiënte van de hernieuwbare bronnen verhoogd zal worden. Het kantoor kreeg een Quooker kraan zodat er eindeloos gekoeld en gefilterd water voorhanden is. Een regenwateropvangsysteem met herbruik van de oude waterput als infiltratieput ondersteunt de natuurlijke watercyclus. De vermindering aan verharde oppervlakte, waterpasserende klinkers of grasdallen maar ook een vaste luifel boven de zuidelijk georiënteerde ramen waarop wijnranken zullen groeien, de begroening van de houten gevel aan straatzijde en een mooie intensieve daktuin zorgen dat natuur de niet bebouwde maar ook de bebouwde ruimte kan heroveren. Het groen zorgt uiteraard voor een verlaging van de omgevingstemperatuur ten opzichte van de origineel bijna volledig verharde ruimte. Om de biodiversiteit rondom de groene daken en gevels te verhogen wordt er intensief ingezet op ruimte voor fauna en flora. De voor- en zijgevel op de 1ste verdieping worden voorzien van vogelkastjes op verschillende hoogtes zodat zwarte roodstaart, roodborstje, mussen, gierzwaluwen en pimpel/koolmeesjes plaats vinden om hun nestje te bouwen. Rondom het project worden diverse bloemenborders aangelegd. Naast het terras achteraan zal een wadi een verkoelend effect creëren waarbij oppervlaktewater kan infiltreren in de bodem.
Verschillende muur- en vloeropbouwen zijn ofwel met leem- of kalkproducten in combinatie met dampopen isolatiematerialen gemaakt om zo hun vochtregulerend vermogen maximaal aan te spreken.
Criterium 3: Innovatie (2 punten)
Door innovatieve ontwerp- en bouwtechnieken krijgt de woning een unieke architecturale identiteit die functionaliteit, esthetiek en duurzaamheid verenigt. Nieuwe materialen en constructies, zoals biobased wanden, circulaire gevelbekleding en geïntegreerde groene elementen, zorgen voor een harmonieus samenspel. Slimme detailleringen, flexibele ruimtes en integratie van techniek verbeteren niet alleen het comfort en energiebeheer, maar maken van het gebouw ook een voorbeeld van toekomstgerichte, veerkrachtige en inspirerende architectuur.
Enerzijds zijn er de technische aspecten waarbij de Loxone-server het hart van de technieken vormt. Dankzij doorgedreven integratie en energiemanagement zal de energieopbrengst uit de fotovoltaïsche installatie verdeeld worden over de warmtepomp, grote verbruikstoestellen als dubbele laadpaal. Gezien het gebouw zowel woning als kantoor herbergt, kunnen de energiebehoeftes beter gespreid worden met een hoger gebruikspercentage van eigen opgewekte elektriciteit tot gevolg. De nagenoeg volledige lichtinstallatie is met LED-verlichting en Dali-sturing voorzien wat het energiemanagement alleen maar ten goede komt.
De opvallende houten geveluitwerking van het nieuwe verdiepingsvolume aan de straatzijde was echter een huzarenstukje. De voornamelijk N/O gerichte gevel is uitgewerkt in verticaal geplaatste niet verduurzaamde Lariks. De horizontale onderverdelingen met inox-dorpelprofielen zorgen door hun grote oversteken dat het hout minder aan zon en regen blootgesteld wordt. In de profielen zijn sleufvormige gaten voorzien waarin zich een klimplant zoals een blauweregen kan vasthechten. Bijkomend moest heel deze verdiepingshoge gevel aan de Isohemp-wand gehangen worden. Hierin hebben we echt moeten pionieren en zelf de handen uit de mouwen steken. De natuurintegratie met de nestkasten en bijenhotels werd minimalistisch op basis van eigen ontwerp in de vertikale houten gevelbekleding gerealiseerd met zeer leuke detaillering tot gevolg.
Als eerste hebben we het Foamglas Reusable Roof oplossing gebruikt om het terrasdak te isoleren. Daarbij zijn de blokken in afschot gemaakt om hoogte te besparen en los onder de dakdichting geplaatst zodat ze op termijn ook integraal te herbruiken zijn.
